Post Description

Deze collectie vormt een waardevol geheel. Op drie propvolle cd’s wordt de geschiedenis van de Nederlandse band Solution weer eens onder de aandacht gebracht. In 39 digitaal opgepoetste nummers komt hun complete repertoire middels studio- en livetracks aan de orde. Nummers van alle zes studioalbums komen op de eerste twee cd’s voorbij, waarvan zelfs “Soulution”, het debuut van de Groninger formatie uit 1971, in zijn totaliteit vertegenwoordigd is. Hierna liet de band trouwens de letter “u” uit hun naam vervallen omdat associaties met de soulmuziek voor teveel misverstanden zorgden. Op de derde schijf, die vreemd genoeg als bonus-cd wordt betiteld, staat het gehele live-album uit 1983 dat registraties bevat van de afscheidstour, inclusief de tracks Chapaqua en Empty Faces die wel op de dubbel-lp, maar niet op de enkelvoudige cd werden gezet. Tevens bevat deze bonus-cd het met opzwepend fluitspel getooide Fever, dat op de lp-versie van “Divergence” staat, maar dat kwam te vervallen toen “Divergence” samen met het debuut op één cd werd gezet.

Het is prettig om mee te worden genomen in de tijd en de muzikale ontwikkeling van de band te ervaren. Te horen valt hoe Solution begon als een psychedelische jazzrockband met ruimte voor af en toe wat geëxperimenteer zoals de heren dat vastlegden op de albums “Soulution” en “Divergence”. Daarna kwamen de progressieve jazzrockklassiekers “Cordon Bleu” uit 1975 en “Fully Interlocking” uit 1977. Vervolgens maakte Solution een vrij symfonische variant hierop met het uit 1980 stammende “It’s Only Just Begun” en als laatste studioalbum werd het songmatige “Runaway” uit 1982 gemaakt. Dit alles mondde in 1983 uit in eerdergenoemd live-album. Op “The Ultimate Collection” blijkt eens temeer hoe moeiteloos de albums op elkaar aansluiten doordat elke plaat wel een nummer bevat dat net zo goed op de opvolger had kunnen staan. New Dimension lijkt veel op een “Cordon Bleu”-nummer, Third Line (part 2) had goed gepast op “Fully Interlocking” en het prachtige French Melodie bijvoorbeeld had niet misstaan op “It’s Only Just Begun”. Een ketting als deze zorgt ervoor dat hier sprake is van een goed geoliede vogelvlucht die drie uur en drie kwartier duurt.

Dit album is voorzien van een zeer uitgebreid bandverhaal dat de muziek het juiste perspectief meegeeft. Zo wordt er verhelderend geschreven over de tijd halverwege de jaren ‘70 toen de band onder contract stond bij Rocket Records, het destijds nieuwe label van o.a. producer Gus Dudgeon (Elton John) dat het helemaal moest gaan worden. Het leverde Solution weliswaar twee geweldige albums op als “Cordon Bleu” en “Fully Interlocking”, maar wegens slechte promotie ook een kater. In het bandverhaal zijn tevens enkele persoonlijke passages neergezet uit het boek ”˜Drumsolo – 35 jaar te laat naar bed’, dat drummer Hans Waterman schreef.

In de tijd van het debuut was de uit Focus afkomstige Peter van der Sande nog bassist van de band. Hij was tevens verantwoordelijk voor de zang in het enige vocale nummer van de plaat, Phases, een track met overigens heerlijk kosmisch orgelspel van Willem Ennes in de beste Floyd-traditie. Dat de heren geen enkele moeite hadden met het maken van interessante instrumentale nummers c.q. passages blijkt al vanaf opener Koan. Verrassende ritmische wendingen en briljant spel van met name Tom Barlage op fluit en sax houden de oortjes constant gespitst. De thema’s ontvouwen zich weliswaar niet echt rap, van oeverloos gepiel is geenszins sprake. Ennes hield de boel goed bij elkaar met zijn gedegen spel op het orgel, de Fender Rhodes en de piano. Omdat Solution vele jaren zonder gitarist werkte en slechts sporadisch gebruik maakte van een gastgitarist had de muziek een hoop ruimte in het middengebied waardoor Ennes en Barlage ongelimiteerd hun ei kwijt konden.

Nog voordat de plaat in de winkel lag was er al een nieuwe zanger / bassist in de persoon van Guus Willemse. Met hem werd “Divergence” opgenomen welke op het prestigieuze Harvest-label verscheen. Het titelnummer, dat op “The Ultimate Collection” jammer genoeg alleen in een live-uitvoering op de bonus-cd prijkt, kreeg overigens bekendheid bij Focus onder de naam Tommy. Van “Divergence” zijn o.a. drie vocale nummers aanwezig die zodoende de eerste cd van deze verzamelaar niet laat verworden tot een nagenoeg zangloze schijf, alhoewel deze nummers toch ook flinke instrumentale gedeeltes kennen. De nummers in kwestie, Second Line, Concentration en New Dimension, laten de geweldige stem van Willemse horen, die erg veel weg heeft van die van John Wetton. Hij komt sterk naar voren in het wat donkere Concentration waar zijn wanhopig klinkende stem zelfs even overslaat. Prachtig!

Het in Engeland opgenomen “Cordon Bleu” is vertegenwoordigd met drie tracks. In twee ervan is Chiel Bos te horen die met z’n tenorsax een aanvulling vormde op het geblaas van meneer Barlage. Zodoende had de band een beknopte blazerssectie, hetgeen te horen is in Whirligig. Bos was als vijfde bandlid aan Solution toegevoegd maar hij verdween weer snel uit beeld.

Inmiddels speelde Barlage ook toetsen bij de band. De nog meer toetsen gerichte jazzrock van het kwartet kent op “Fully Interlocking” prachtig synthesizerspel dat zonder echt op te vallen zeer sfeerbepalend is. De hier aanwezige vier nummers getuigen daarvan. Solution werd meer en meer melodieus en daarmee ook toegankelijker zonder de jazzy en funky ”˜smeu’ uit het oog te verliezen. Carousel en Free Inside zijn daar met hun synchrone loopjes en proppende baswerk het levende bewijs van. Barlage speelde de sterren van de hemel met zijn beredeneerbare solo’s en thema’s.

Met “It’s Only Just Begun” werd het allemaal nog een stuk genietbaarder. Het bandgeluid kreeg iets gesofisticeerds en terwijl de composities zich uitbouwden tot soms grootse proporties, bereikte Solution hun zowel artistieke als commerciële hoogtepunt. On My Own en It Happened in September zijn fraaie nummers die met veel gevoel gespeeld en gezongen worden, maar de ballade Mirror met een fantastisch funky tussengedeelte en Logic met fenomenaal jazzy gitaarspel van Jan Akkerman blijken eeuwigheidswaarde te hebben.

Hierna werd het behoorlijk minder, sterker nog, met de door Jim Capaldi geproduceerde plaat “Runaway” gaf de band eigenlijk al aan dat de Solution-koek min of meer op was. Het toegevoegde gitaarspel van Harry Hardholt en het knoppengedraai van Capaldi op die compacte soul- en funkplaat ten spijt, voor Barlage, Ennes, Willemse en Waterman was het daarna mooi geweest. “Runaway” klinkt echter nog zeer geïnspireerd. Capaldi heeft het uiterste uit de stem van Willemse weten te krijgen. Luister maar eens naar het sterke Lovin you was easy.

Bij het samenstellen van deze verzamelaar moet het materiaal van de bonus cd wel haast als uitgangspunt hebben gediend. Het moet gewoon een kwestie van wegstrepen zijn geweest. Er is geen enkele doublure en nummers die op de eerste 2 schijfjes ontbreken komen op de derde aanbod in een voortreffelijke live-uitvoering. Zo is daar Captain Willie waar Willem Ennes flitsend over zijn klavieren galoppeert. Er zijn geweldig goede versies van de oudjes Black Pearl, Song For You, Last Detail en Divergence maar ook de destijds nog jonge nummers Move On, Downhearted, Bad Breaks en Runaway hebben het vuur. Het bescheiden hitje It’s Only Just Begun ontbreekt uiteraard niet en laat met z’n bonkige ritme de scheidslijn horen tussen enerzijds een lach en anderzijds een traan.

Na veertien dampende livenummers kan er stoom afgeblazen worden bij de afsluitende studiotrack Fever. Het is bijna beangstigend hoe precies het geheel van deze verzamelaar in elkaar past en hoe dat een perfecte balans tussen gezongen en instrumentale muziek tot stand heeft gebracht. Dit is dan ook een waardige collectie die, omdat het complete repertoire langskomt, niets te wensen overlaat.


Cd 1:
Koan (7:52)
Preview (0:59)
Phases (12:20)
Trane Steps (10:21)
Circus Circumstances (7:06)
Second Line (8:47)
Concentration (12:31)
Theme (0:42)
New Dimension (6:26)
Whirligig (9:03)
Third Line [part 1] (1:39)
Cd 2:
Third Line [part 2] (5:45)
Carousel (7:20)
Sonic Sea (7:21)
Free inside (6:22)
French Melodie (4:38)
On My Own (6:37)
Mirror (8:37)
Logic (7:22)
It Happened In September (5:29)
Shame On You (4:32)
Evil Love (5:10)
Who's To Blame (4:59)
Lovin' You Was Easy (4:45)
Bonus cd:
Move On (4:24)
Downhearted (4:29)
Black Pearl (6:00)
Song For You (4:00)
Give Some More (5:17)
Last Detail (5:11)
It's Only Just Begun (5:47)
Divergence (4:37)
Bad Breaks (6:01)
Captain Willie (5:52)
Runaway (3:59)
100 Words (3:26)
Chapaqua (10:03)
Empty Faces (5:48)
Fever (4:04)