Post Description

Giacomo Puccini (1858-1924)

Madama Butterfly
Premiere: 17 February 1904 at La Scala in Milan (2 act version)
May 28, 1904, in Brescia (3 act version)

Opera in 3 Acts
Libretto: Luigi Illica and Giuseppe Giacosa

Cio-Cio San.........Mirella Freni 
Suzuki..............Christa Ludwig
Pinkerton...........Placido Domingo
Sharpless...........Robert Kerns
Goro................Michel Sénéchal
The Bonze...........Marius Rintzler 
Kate................Elke Schary 
Prince Yamadori.....Giorgio Stendoro 

Konzertvereinigung Wiener Staatsopernchor
Vienna Philharmonic Orchestra
Conductor: Herbert von Karajan    

Staged, Directed and Designed by Jean-Pierre Ponnelle.
Filmed at Union Film, Berlin, in November - December 1974;

Recording: Sofiensaal, Vienna, in January and September 1974 


Op DVD bestaan er geen uitvoeringen van Madama Butterfly die echt kunnen overtuigen.
Onderhavige is geen live uitvoering maar een verfilming die in mijn beleving redelijk in de buurt komt in vergelijking met wat er verkrijgbaar is en ik heb ze allemaal gezien.
Een die wel helemaal overtuigd is met Freni en Pavarotti maar die heb ik op video en heb ik nog niet kunnen vinden op dvd.

Onderhavige uitvoering is in dezelfde tijd opgenomen dat Karajan met dezelfde cast zijn studio opname maakte. Alleen was Pavarotti de Pinkerton. Hij werd voor de beeldopname door Karajan vervangen omdat Domingo op beeld beter overkomt. Karajan was een perfectionist wanneer het om het esthetische ging enhad ook bij de regisseur een dikke vinger in de pap. Pas wanneer Karajan tevreden was kon een opname worden vereeuwigd.
Vandaar dat we hier een tot in de puntjes verzorgde uitvoering zien en horen.
Wellicht nog meer dan met "zijn" Berliner Philharmoniker maakte hij met de Weners ideomatische opnamen. De Weners spelen dan ook Fantastisch met onder leiding van Karajan puur gericht op klankschoonheid.

Cio-Cio San is in het verhaal een 15 jarig meisje en ik heb het al eerder aangevoerd, dit is onmogelijk te realiseren voor een zangeres want om deze rol te kunnen zingen is veel ervaring vereist. Bovendien is deze rol zeer zwaar zodat sopranen het pas kunnen zingen wanneer ze eind 30 of in de 40 zijn. Vooral de tweede akte waarin met groot invoelingsvermogen de felle emoties van Cio-Cio San getoont moeten worden zijn berucht wanneer het orkest de zang dreigt te overdekken. Een van de redenen dat Freni met haar van nature lyrische stem deze rol nooit op het toneel heeft gezongen.
Freni ontwikkelt zich op een onnavolgbare manier van onschuldig meisje tot tragische, haast pathetische vrouw en wanneer ze op het eind wordt geconfronteert met de harde werkelijkheid is ze hartverscheurend, slechts overtroffen door Tebaldi en Callas (beiden op plaat)

Ze wordt in de eerste akte terzijde gestaan door de nog jonge Domingo die prachtig zingt en een geweldig acteur is. Hij weet als de schoft Pinkerton zelfs sympathie op te wekken.
Niet minder mooi is Robert Kerns als Sharpless met zijn warme bariton.
De Suzuki van Christa Ludwig, met haar prachtige warme mezzo, is de mooiste Suzuki die er op plaat/DVD bestaat.

De verfilming is op droomerigheid gericht waardoor we de zangers regelmatig met gesloten mond toch horen zingen. Dat kan verwarrend overkomen maar het werkt erg goed.
Gedurende het intermezzo zien we bijvoorbeeld beelden die de dromen of nachtmerries van de hoofdrolspeelster suggereren.
Bovendien is het (alternatieve) einde wellicht overtuigender dan wat er in de partituur staat wanneer Cio-Cio San voor de ogen van Pinkerton harikiri pleegt waarbij ze met haar vastberadenheid blijkt geeft dat ze moreel boven hem staat.