Post Description

Martin Luther King, de charismatische voorvechter van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, werd na zijn beroemde ‘I Have a Dream’-speech door de FBI gezien als een gevaar voor Amerika. Zijn reilen en zeilen werd al een tijdje gevolgd maar vanaf dat moment maakte de door J. Edgar Hoover geleide inlichtingendienst meer mankracht vrij om King te schaduwen, zijn telefoon af te tappen en diens organisatie te infiltreren. Hoover was zo bang voor een ‘zwarte Messias’ dat hij King in een memo aanduidde als „de gevaarlijkste zwarte van Amerika”. Hoover deed er alles aan om King in diskrediet te brengen. Hij ging zelfs zover dat hij opnames maakte in de hotelkamers waar King overspel pleegde; tapes die ooit van pas zouden komen als chantage.

De geheel uit archiefmateriaal opgebouwde documentaire Martin Luther King vs. the FBI vertelt dit verhaal over de verhouding tussen King en de FBI vanaf Kings opkomst in de jaren vijftig tot de dodelijke aanslag op hem in 1968. Op de geluidsband geven direct betrokkenen en geschiedkundigen commentaar. Onder hen bevindt zich David Garrow, op wiens boek The FBI and Martin Luther King Jr. de documentaire is gebaseerd. Maar regisseur Sam Pollard doet meer dan slaafs dit boek navertellen. Fragmenten uit Hollywoodfilms over de FBI doorspekken zijn betoog. Ze illustreren op treffende wijze hoe Hollywood sterk bijdroeg aan het beeld van de FBI als een heroïsche organisatie, met de FBI-agenten als helden die het door allerlei krachten bedreigde vaderland weten te redden.

Een van die vermeende gevaren was het communisme. Hoover en de FBI dachten dat de zwarte bevolking makkelijk beïnvloedbaar was door communisten. Ook hadden ze stereotiepe ideeën over de zwarte man en diens gevaarlijke seksualiteit – virulente ideeën die ook door menig speelfilm werden bekrachtigd.

Pollards film gaat in de kern over racisme, met in de staart van Martin Luther King vs. the FBI nog de constatering dat ook de vrijheid van meningsuiting in het geding was. Vooral toen King, zeer tot chagrijn van zowel Hoover als president Johnson, zich keerde tegen de Vietnamoorlog deed de FBI er alles aan blijvend zijn autoriteit te ondermijnen en hem tot zwijgen te brengen. Er werd een sekstape bezorgd bij Kings vrouw Coretta, met een door de FBI opgestelde brief van een zogenaamd bezorgde mede-activist waarin King min of meer werd opgeroepen zelfmoord te plegen voordat zijn reputatie bezoedeld zou worden. Een paar maanden later werd hij vermoord. Beide feiten zijn schokkend.